อาการ ถ่ายอุจจาระมีเลือดสดปนออกมาเล็กน้อย เป็นครั้งคราว โดยเฉพาะเวลาท้องผูก บางครั้งเป็นบ่อยๆ
ต่อมาอาจมีติ่งเนื้อออกมาทางทวารหนัก ติ่งเนื้อจะอักเสบบวม เมื่อมีอุจจาระแข็งครูดผ่าน และอาจทำให้หัวริดสีดวงจะปริแตก ทำให้มีเลือดไหลได้ และริดสีดวงทวารจะมีอาการกำเริบเมื่อมีท้องผูก เนื่องจากในบริเวณทวารหนักจะมีกลุ่มหลอดเลือดดำอยู่เป็นแนวยาวจากปากทวารหนักต่อขึ้นไปในลำไส้ใหญ่ ดังนั้นจึงมีโอกาสเกิดริดสีดวงทวารได้หลายแห่ง
โรคอื่นๆ ที่มีอาการระยะแรกคล้ายกับริดสีดวงทวาร เช่น โรคแผลขอบทวาร มะเร็งทวารหนัก เป็นต้น
อาการถ่ายเป็นเลือดสดนั้น อาจเกิดได้จากโรคอื่นด้วย เช่น โรคแผลที่ทวารหนัก เนื้องอก หรือมะเร็งลำไส้ตรง หรือมะเร็งทวารหนัก เป็นต้น ซึ่งจะมีอาการถ่ายเป็นเลือดเหมือนกัน สามารถให้การวินิจฉัยได้ด้วยการตรวจคลำทวารหนัก
สาเหตุ เกิดจากการโตขึ้นของกลุ่มเส้นเลือด และเนื้อเยื่อบริเวณส่วนปลายของลำไส้ตรง เป็นผลมาจากแรงกดดันต่อหลอดเลือดดำนานๆ ในบริเวณทวารหนักบ่อยครั้ง อย่างเช่น จากอาการท้องผูกเป็นประจำ ความดันเลือดบริเวณนั้นจึงสูงขึ้น เส้นเลือดดำบริเวณทวารหนักโป่งพอง เส้นเลือดที่โป่งพองคั่งค้างเป็นเวลานานกลายเป็นหัวริดสีดวง การนั่งยองๆ มีส่วนทำให้เป็นริดสีดวงง่ายขึ้น
นอกจากพบได้บ่อยในคนท้องผูกอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป แล้วยังพบได้บ่อยในหญิงตั้งครรภ์ คนที่มีอาการไอเรื้อรัง คนอ้วน ผู้ป่วยตับแข็ง ต่อมลูกหมากโต และคนที่ไม่ค่อยได้ออกกำลังกาย
รวมทั้งคนที่มีอุปนิสัยใช้เวลานั่งถ่ายอุจจาระนาน การถ่ายบ่อย รวมทั้งการท้องเสียบ่อยครั้ง การชอบใช้ยาสวนอุจจาระหรือยาระบายพร่ำเพรื่อ การยืนนานๆ ทำให้เลือดมาคั่งบริเวณทวารหนักมากขึ้น การยกของหนัก เกิดแรงดันมากขึ้น การนั่งนานๆ ทำให้เลือดมาคั่งบริเวณทวารหนักมากขึ้น
ชนิดของริดสีดวงทวาร แบ่งออกเป็น
- ริดสีดวงทวารภายนอก จะเกิดบริเวณใต้ชั้นผิวหนังบริเวณปากทวารหนัก ซึ่งอาจมองเห็นจากภายนอก หรือใช้นิ้วคลำพบเป็นหัวนุ่มๆ
- ริดสีดวงทวารภายใน จะเกิดบริเวณใต้เยื่อบุผิวลำไส้ บริเวณภายในทวารหนักติดกับเยื่อบุผิวของลำไส้ใหญ่ จึงมองไม่เห็นจากภายนอก
การรักษา การวินิจฉัยโรคที่ให้ความแม่นยำ ต้องมีการตรวจทางทวารหนัก บางรายอาจต้องตรวจด้วยการส่องกล้องทางทวารหนักหรือตรวจด้วยเครื่องส่องลำไส้ใหญ่ส่วนปลายเพื่อดูหัวริดสีดวงภายใน
ขณะอักเสบการดูแลตนเอง คือ ทานยาแก้ปวด หรือนั่งแช่ในน้ำอุ่นวันละ 2-3 ครั้งๆ ละ 15-30 นาที และใช้ยาเหน็บริดสีดวงทวารเพื่อลดอาการอักเสบไปจนทุเลา
ใช้ยาเหน็บสอดทวารหนัก เหน็บวันละ 2 ครั้ง เช้า ก่อนนอน จนอาการปวดบรรเทา ยาพวกนี้จะเป็นแท่งซึ่งต้องเก็บไว้ในตู่เย็น เมื่อสอดหรือเหน็บเข้าไปในรูทวารหนักจะช่วยลดการอักเสบและการเจ็บปวดได้ การจะเหน็บยาควรทำหลังการแช่ก้นด้วยน้ำอุ่นแล้ว เมื่อหายแล้วพยายามอย่าให้มีอาการท้องผูก
สำหรับคนที่เป็นมากจะมีริดสีดวงยื่นออกมาจนน่ารำคาญ ทรมาน ไม่สบายตัว ทำให้มีการอักเสบบ่อยๆ ควรปรึกษาแพทย์เพราะว่าสามารถรักษาให้ก้อนริดสีดวงทวารยุบได้ด้วยการฉีดยา หรือรัดโคนหัวริดสีดวงเพื่อให้ฝ่อไป การจี้ริดสีดวงทวารด้วยอินฟราเรด และสามารถผ่าตัดออกไปได้ หรือใช้ไนโตรเจนเหลวซึ่งเย็นจัดมาจี้ริดสีดวง เมื่อรักษาแล้วต้องป้องกันการกลับเป็นซ้ำด้วย