บำรุงผิวเนื้อให้สวยงาม รักษาหูด ต้านมะเร็ง ต้นลูกเดือยเป็นพืชในตระกูลหญ้าที่ให้ผลผลิตปีละครั้ง มีถิ่นกำเนิด
อยู่ในแถบร้อนของเอเชียและเวียดนาม ลูกเดือยมีสรรพคุณช่วยรักษาหูด ลดไข้ ขับปัสสาวะ เสริมสมรรถภาพการทำงานของกระเพาะอาหาร เป็นต้น ฉะนั้นคุณจึงหาซื้อลูกเดือยได้ตามร้านขายยาจีน ลูกเดือยที่พูดกันทั่วๆ ไป หมายถึงลูกเดือยที่ยังไม่กะเทาะเปลือก ลูกเดือยมีเปลือกอย่างนี้ต้มน้ำดื่มเหมือนโคนต้นข้าวสาลี แต่ถ้าจะใช้รับประทานก็ต้องใช้ลูกเดือยที่กะเทาะเปลือกแล้ว
ลูกเดือยในภาษาจีนเรียกว่า "อี๊อี้ยิ้ง" คำว่า "อี๊" นี้แผลงมาจากภาษาเวียดนาม อันเป็นถิ่นกำเนิดเดิมซึ่งออกเสียงว่า "Yldzi" ส่วน "อี้" หมายถึงสิ่งที่มีเนื้อแน่น และ "ยิ้ง" หมายถึงเม็ดในของหมากผลเช่นเดียวกับเม็ดเฮ่งยิ้ง แต่โดยทั่วไปคนจีนจะเรียกลูกเดือยว่า "อี๊บี้"
ตามตำรา "เสินหนงเปินฉ่าวจิง" ลูกเดือยถือว่าเป็นยาบำรุงชีิวิตชั้นเยี่ยม เป็นอาหารอายุวัฒนะอย่างหนึ่ง และมีบันทึกไว้ว่า ลูกเดือยมีสรรพคุณบำรุงร่างกายที่อ่อนแอ (เสริมกำลัง) เพิ่มพูนสมรรถภาพการทำงานของอวัยวะภายใน และช่วนให้สบายตัว ลูกเดือยจึงเป็นทั้งอาหารและยา ด้วยเหตุนี้คนจีนจึงถือว่า ลูกเดือยเป็นอาหารที่สูงค่าอย่างยิ่ง ฉะนั้นจึงมีวิธีปรุงและวิธีรับประทานลูกเดือยกันอย่างมากมายด้วย
ลูกเดือย ข้าวโพด เนื้อ เห็ดหอม ฯลฯ ต้มรวมกันเป็นข้าวต้มจะอร่อยน่ารับประทานมาก แป้งลูกเดือยนำมาทำขนมเค้กได้ หรือจะผสมกับแป้งข้าวสาลีทำเป็นเปลือกเกี๊ยวก็ได้ ถ้าคุณรู้จักคิดพลิกแพลงทำอย่างนี้ คุณก็จะมีวิธีทำลูกเดือยรับประทานได้อีกมากมายทีเดียว
ลูกเดือย ถั่วแดง เคียมซิก (ผลขอต้นเคียม หาซื้อได้ตามร้านขายยาจีน) ต้มรวมกัน รับประทานแก้โรคเหน็บชาได้ นอกจากนี้ถ้าลูกเดือย ลูกบัว แปะก้วย ลูกเกาลัด ผสมต้มรวมกันแล้วแช่ให้เย็นจัด จะเป็นอาหารที่มีรสชาติอร่อยและมีคุณค่าทางอาหารอย่างอุดม ไม่ว่าคุณจะรับประทานในฤดูหนาวหรือฤดูร้อน
คุณใช้หม้อเคลือบหรือหม้อดินใส่ลูกเดือยและน้ำอีก 5 เท่าตัวลงต้ม โดยใช้เวลาค่อยๆ ตุ๋น และระวังอย่าให้ไหม้ แล้วยังอาจเติมข้าวต่างๆ ที่กล่าวไว้ข้างต้นลงไปต้มบ้างก็ได้ เมื่อตุ๋นเสร็จแล้วจะเป็นข้าวต้มลูกเดือย ข้าวต้มลูกเดือยมีลักษณะเหนียวหนืด จึงย่อยยาก แต่ก็เป็นอาหารที่ดีสำหรับคนที่ร่างกายซูบผอม เพราะจะไปช่วยการเผาผลาญอาหารในร่างกายได้
ลูกเดือยยังมีสรรพคุณอีกอย่างคือ รักษาหูดและจุดกระ จึงใช้เป็นอาหารเสริมความงามของคุณผู้หญิงได้ โดยมันจะไปออกฤทธิ์อยู่ในร่างกายทำให้ผิวพรรณขาวนุ่มนวลขึ้น ไม่เกิดเป็นจุดกระและไม่ทำให้อ้วน จึงช่วยรักษารูปร่างให้ได้สัดส่วนงดงามได้ ลูกเดือยยังสามารถป้องกันการเกิดจุดกระในคนสูงอายุได้ ตามรายงานการศึกษาเมื่อไม่นานมานี้ทำให้ทราบว่า ลูกเดือยมีฤทธิ์ช่วยควบคุมมะเร็ง (ตามรายงานของคุณคิมูร่า คูนิอูจิ) ฉะนั้นการแพทย์สมัยใหม่จึงมองลูกเดือยด้วยสายตาใหม่
เมื่อสมัยก่อน อาหารที่ใช้ลูกเดือยทำมีอยู่มากมาย เช่น น้ำชาลูกเดือย ซุปลูกเดือย ข้าวต้มลูกเดือย ข้าวสวยลูกเดือย บัวลอยลูกเดือย ขนมแพนเค้กลูกเดือย ลูกเดือยเชื่อมน้ำตาลเป็นต้น และยังมีขนมเค้กลูกเดือยโปร่งสน ซึ่งเป็นขนมที่เด็กๆ ชาวจีนชอบทานกันมากที่สุด นอกจากนี้ ไก๋ตุ๋นลูกเดือยก็ได้รับความนิยมจากคนจีนมากเช่นกัน