ชาด คือ Cinnabar ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่มีผลึกเป็นรูปหกเหลี่ยม โดยมีเมอร์คิวริคซัลไฟด์เป็นส่วนประกอบสำคัญ
มีลักษณะเป็นก้อน เป็นเม็ด ขนาดไม่เท่ากัน และเมื่อแปรรูปแล้วจะมีลักษณะเป็นผง
ชาดมีสีแดงสดหรือสีแดงเลือดหมู มันเงา ชาดใช้บำรุงหัวใจ บำรุงประสาท บำบัดอาการกระสับกระส่ายไม่สบายใจ แน่นหน้าอก ใจสั่นหวิว และนอนไม่หลับ
ถ้าใช้ภายนอกจะช่วยถอนพิษ กันบูด หากใช้ร่วมกับกำมะถันแดง จะช่วยแก้พิษฝีบวม และถ้าใช้ร่วมกับพิมเสน ดีเกลือ น้ำประสานทอง จะช่วยบำบัดอาการเจ็บและบวมในหลอดคอ ลิ้นและปากเป็นแผล
ตับไก่ตุ๋นชาด
เครื่องปรุง
ตับไก่ 2 ชุด
เห็ดหูหนู 5 ดอก
ดอกไม้จีน 7.5 กรัม
ชาด 9 กรัม
ขิง 1 แว่น
เครื่องปรุงรส
ซีอิ๊ว แป้งข้าวโพด อย่างละครึ่งช้อนชา
เกลือและน้ำตาล อย่างละ 1/4 ช้อนชา
วิธีปรุง
แช่เห็ดหูหนูให้พองได้ที่ ล้างให้สะอาด และฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ เด็ดก้านแข็งของดอกไม้จีนทิ้งและผูกเป็นเงื่อนไว้ ล้างให้สะอาด และแช่ให้พองได้ที่ นำเห็ดหูหนูและดอกไม้จีนขึ้นสะเด็ดน้ำให้แห้ง บดชาดให้แหลก เตรียมไว้ใช้
ล้างตับไก่ให้สะอาดดีแล้วซับน้ำให้แห้ง หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ นำไปคลุกผสมกับเครื่องปรุงรสและชาด คลุกเคล้าผสมให้ทั่วๆ จัดวางเห็ดหูหนูและดอกไม้จีนไว้บนตับไก่ นำไปนึ่งสัก 5 นาที จนตับไก่สุก แล้วจึงคลุกผสมเห็ดหูหนู ดอกไม้จีน และตับไก่ให้เข้ากัน ยกเสิร์ฟได้
สรรพคุณ
บำรุงสายตา ตับ และบำรุงร่างกาย